Ogrzewanie Podłogowe 2025: Opłaca Się? Koszty, Zalety i Wady

Redakcja 2025-03-30 19:49 | 16:84 min czytania | Odsłon: 99 | Udostępnij:

Zastanawiasz się nad komfortem ciepłej podłogi w chłodne dni, ale jednocześnie dręczy Cię pytanie: Ogrzewanie podłogowe czy się opłaca? Odpowiedź, wbrew pozorom, nie jest czarno-biała, ale śmiało możemy stwierdzić, że w wielu przypadkach – TAK, OPŁACA SIĘ! Jednak, aby rozwiać wszelkie wątpliwości, zanurzmy się w świat podłogowego ciepła i rozłóżmy to zagadnienie na czynniki pierwsze.

Ogrzewanie podłogowe czy się opłaca

Spis treści:

Rozważając kwestię opłacalności ogrzewania podłogowego, warto spojrzeć na nią z szerszej perspektywy. Nie chodzi tylko o bezpośrednie koszty instalacji i eksploatacji, ale również o długoterminowe korzyści. Przyjrzyjmy się danym z różnych badań i analiz, które rzucają światło na to zagadnienie.
Kryterium Ogrzewanie Podłogowe Ogrzewanie Grzejnikowe Źródło Danych / Uwagi
Koszt inwestycji (średni) 250-400 zł/m² 150-250 zł/m² Szacunki rynkowe, 2024 rok. Wyższe koszty początkowe.
Zużycie energii (średnio) 10-20% niższe - Badania TNO, Holandia. Efektywniejsze wykorzystanie ciepła.
Komfort cieplny Bardzo wysoki, równomierny rozkład temperatury Wysoki, ale z nierównomiernym rozkładem temperatury Subiektywna ocena komfortu użytkowników.
Współpraca z pompą ciepła Bardzo dobra, wysoka efektywność Dobra, ale niższa efektywność Charakterystyka systemów niskotemperaturowych.
Wartość nieruchomości Zwiększa wartość - Opinie rzeczoznawców, preferencje kupujących.
Koszty serwisu Potencjalnie niższe, dłuższa żywotność instalacji Potencjalnie wyższe, częstsze awarie grzejników Analiza długoterminowa, mniejsza awaryjność podłogówki.
Jak widać, ogrzewanie podłogowe, choć początkowo droższe w instalacji, w dłuższej perspektywie może generować oszczędności dzięki niższemu zużyciu energii i potencjalnie niższym kosztom serwisu. Dodatkowo, niepodważalny komfort cieplny i wzrost wartości nieruchomości to aspekty, które trudno przeliczyć na pieniądze, ale znacząco wpływają na jakość życia. Podejmując decyzję, warto więc wziąć pod uwagę nie tylko cenę, ale całe spektrum korzyści i potencjalnych oszczędności, jakie niesie ze sobą ogrzewanie podłogowe.

Koszty ogrzewania podłogowego w 2025 roku – co musisz wiedzieć?

Rok 2025 zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nim nieuniknione zmiany na rynku materiałów budowlanych i energii. Zrozumienie aktualnych trendów i prognozowanych kosztów jest kluczowe dla każdego, kto planuje instalację ogrzewania podłogowego. Jak głosi stare przysłowie, "przezorny zawsze ubezpieczony", dlatego warto już dziś przygotować się na to, co czeka nas w niedalekiej przyszłości. Przyjrzyjmy się zatem bliżej, co konkretnie wpłynie na koszty podłogówki w nadchodzącym roku.

Materiały instalacyjne – ceny pod lupą

Ceny materiałów instalacyjnych, takich jak rury, kształtki, rozdzielacze czy izolacja, to istotny element składowy kosztów ogrzewania podłogowego. Od lat obserwujemy wzrost cen surowców, a sytuacja geopolityczna i inflacja nie napawają optymizmem. Eksperci rynku budowlanego przewidują, że w 2025 roku możemy spodziewać się dalszego wzrostu cen materiałów, choć dynamika podwyżek może być nieco mniejsza niż w poprzednich latach. Pamiętajmy, że wybór konkretnych materiałów ma bezpośredni wpływ na finalny koszt inwestycji. Rury PEX, miedziane, czy stalowe – każda opcja charakteryzuje się inną ceną i właściwościami. Podobnie rzecz ma się z izolacją – grubość i rodzaj materiału izolacyjnego wpływają nie tylko na cenę, ale również na efektywność całego systemu.

Aby zobrazować różnice cenowe, spójrzmy na przykładowe zestawienie:

Zobacz także: Ogrzewanie Miejskie 2025 – Koszt i Aktualny Cennik

Materiał Cena jednostkowa (2024) Prognoza ceny (2025) Uwagi
Rura PEX (mb) 2,50 - 4,00 zł 2,70 - 4,50 zł Cena za metr bieżący, zależna od średnicy i producenta.
Rozdzielacz (7 obiegów) 400 - 600 zł 450 - 700 zł Cena za rozdzielacz z zaworami i przepływomierzami.
Izolacja systemowa (m²) 15 - 25 zł 17 - 30 zł Cena za metr kwadratowy, zależna od grubości i rodzaju.
Mata grzewcza elektryczna (m²) 200 - 350 zł 220 - 400 zł Cena za metr kwadratowy, zależna od mocy i producenta.

Powyższe dane to jedynie szacunki, a rzeczywiste ceny mogą się różnić w zależności od dostawcy, regionu i aktualnej sytuacji rynkowej. Jednak trend wzrostowy jest wyraźnie widoczny. Warto zatem dokładnie przeanalizować oferty różnych producentów i dystrybutorów, aby znaleźć optymalne rozwiązanie cenowe. Nie zapominajmy również o możliwości negocjacji cen, szczególnie przy większych zamówieniach.

Robocizna – fachowiec na wagę złota

Kolejnym istotnym składnikiem kosztów ogrzewania podłogowego jest robocizna. Znalezienie doświadczonego i rzetelnego instalatora to klucz do sukcesu. Ceny usług instalacyjnych również podlegają presji inflacyjnej i wzrostowi kosztów życia. W 2025 roku możemy spodziewać się dalszego wzrostu stawek za robociznę, choć tempo wzrostu może być zróżnicowane regionalnie. W większych miastach i aglomeracjach ceny usług fachowców są zazwyczaj wyższe niż w mniejszych miejscowościach.

Cena robocizny przy instalacji ogrzewania podłogowego jest uzależniona od wielu czynników, takich jak:

Zobacz także: Jak Rozlicza Się Centralne Ogrzewanie w Bloku? Nowe Zasady 2025

  • Metraż powierzchni ogrzewanej.
  • Stopień skomplikowania instalacji (np. układ pomieszczeń, konieczność frezowania).
  • Rodzaj wybranego systemu (wodne czy elektryczne).
  • Region kraju.
  • Doświadczenie i renoma instalatora.

Średnio, koszt robocizny przy instalacji wodnego ogrzewania podłogowego w 2024 roku wahał się w granicach 80-150 zł/m². Prognozując koszty na 2025 rok, możemy założyć wzrost stawek o około 5-10%. Warto jednak pamiętać, że cena nie powinna być jedynym kryterium wyboru instalatora. Doświadczenie, referencje i solidna wiedza techniczna są nieocenione. Taniej może okazać się drożej, jeśli źle wykonana instalacja będzie generować problemy i dodatkowe koszty w przyszłości. "Co tanio kupisz, to drogo zapłacisz" – to stare porzekadło doskonale sprawdza się w przypadku instalacji grzewczych.

Zanim zdecydujesz się na konkretnego wykonawcę, poproś o wycenę kilku firm. Porównaj oferty, ale nie kieruj się wyłącznie ceną. Sprawdź referencje, zapytaj o doświadczenie i upewnij się, że instalator posiada odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Dobry fachowiec to inwestycja, która zwróci się w postaci sprawnej i bezawaryjnej instalacji.

Aby zobrazować potencjalne koszty robocizny, posłużmy się przykładem:

Wykres przedstawia szacunkowe średnie koszty robocizny w 2025 roku w zależności od wielkości miasta. Pamiętaj, że są to wartości orientacyjne, a rzeczywiste ceny mogą się różnić. Zawsze warto uzyskać indywidualną wycenę od kilku instalatorów działających w Twojej okolicy.

Źródło ciepła – serce systemu

Koszty ogrzewania podłogowego są również ściśle związane z wyborem źródła ciepła. Tradycyjnie, podłogówka współpracuje z kotłami gazowymi, olejowymi, węglowymi, a coraz częściej z pompami ciepła. W 2025 roku, w kontekście rosnących cen paliw kopalnych i nacisku na ekologię, pompy ciepła zyskują na popularności. Choć koszt inwestycji w pompę ciepła jest wyższy niż w przypadku tradycyjnego kotła, to w dłuższej perspektywie może okazać się bardziej opłacalny ze względu na niższe koszty eksploatacji i mniejsze emisje. "Kto nie ryzykuje, ten nie pije szampana" – to powiedzenie można odnieść do inwestycji w nowoczesne technologie grzewcze. Początkowy wydatek może być większy, ale korzyści w przyszłości – nieocenione.

Wybór źródła ciepła zależy od wielu czynników, takich jak:

  • Dostępność i cena paliwa (gaz, prąd, olej, węgiel).
  • Wielkość i izolacja budynku.
  • Preferencje użytkowników (komfort, ekologia).
  • Możliwości finansowe.

W 2025 roku ceny gazu i prądu prawdopodobnie pozostaną na wysokim poziomie, co skłania do poszukiwania alternatywnych rozwiązań. Pompy ciepła, szczególnie te powietrzne, stają się coraz bardziej konkurencyjne cenowo i efektywne w polskich warunkach klimatycznych. Warto rozważyć ich instalację, zwłaszcza w nowo budowanych domach, gdzie można zoptymalizować cały system grzewczy pod kątem współpracy z pompą ciepła. "Mądry Polak po szkodzie" – lepiej zapobiegać niż leczyć, a w tym przypadku – lepiej zainwestować w efektywne źródło ciepła, niż płacić wysokie rachunki za ogrzewanie w przyszłości.

Spójrzmy na orientacyjne koszty różnych źródeł ciepła w kontekście ogrzewania podłogowego:

Źródło ciepła Koszt inwestycji (średni) Koszty eksploatacji (roczne - szacunkowe) Uwagi
Kocioł gazowy kondensacyjny 8 000 - 15 000 zł 3 000 - 5 000 zł (przy obecnych cenach gazu) Popularne rozwiązanie, ale ceny gazu rosną.
Pompa ciepła powietrzna 30 000 - 50 000 zł 1 500 - 3 000 zł (przy obecnych cenach prądu i efektywności pompy) Wysoki koszt początkowy, niskie koszty eksploatacji, ekologiczne.
Kocioł na pellet 15 000 - 25 000 zł 2 000 - 4 000 zł (przy obecnych cenach pelletu) Ekologiczne paliwo, ale ceny pelletu mogą się wahać.
Ogrzewanie elektryczne (maty grzewcze) 5 000 - 10 000 zł (dla domu 100 m²) 5 000 - 8 000 zł (przy obecnych cenach prądu) Niski koszt instalacji, wysokie koszty eksploatacji, dobre do dogrzewania.

Powyższe dane to orientacyjne koszty dla domu o powierzchni około 100 m². Rzeczywiste koszty mogą się różnić w zależności od wielu czynników. Warto dokładnie przeanalizować swoje potrzeby i możliwości finansowe, aby wybrać optymalne źródło ciepła dla ogrzewania podłogowego.

Prognozowanie kosztów ogrzewania podłogowego na 2025 rok to nie lada wyzwanie. Zbyt wiele czynników wpływa na finalną cenę. Jedno jest pewne – koszty materiałów, robocizny i energii prawdopodobnie nie zmaleją. Planując inwestycję w podłogówkę, warto przygotować się na wyższe wydatki niż w latach poprzednich. Jednak, jak mawiają, "apetyt rośnie w miarę jedzenia" – komfort i oszczędności, jakie niesie ze sobą ogrzewanie podłogowe, mogą okazać się warte poniesionych kosztów. Kluczem do sukcesu jest dokładne planowanie, wybór sprawdzonych materiałów i rzetelnego wykonawcy oraz optymalizacja systemu pod kątem efektywności energetycznej. Pamiętaj, że inwestycja w ogrzewanie podłogowe to inwestycja w komfort i wartość Twojego domu na lata.

Zalety ogrzewania podłogowego – komfort, zdrowie i oszczędność

Kiedy myślimy o idealnym domu, często wyobrażamy sobie ciepłe, przytulne wnętrza, w których panuje przyjemna atmosfera. Ogrzewanie podłogowe to rozwiązanie, które może pomóc nam urzeczywistnić tę wizję. Ale czy to tylko kwestia komfortu? Okazuje się, że zalet podłogówki jest znacznie więcej, a wśród nich znajdziemy aspekty zdrowotne i ekonomiczne. "Nie samym chlebem człowiek żyje" – podobnie, nie tylko ciepłem, ale i zdrowiem oraz oszczędnościami warto kierować się przy wyborze systemu grzewczego.

Komfort cieplny na najwyższym poziomie

Najbardziej oczywistą zaletą ogrzewania podłogowego jest niezrównany komfort cieplny. Tradycyjne grzejniki konwekcyjne ogrzewają powietrze, które unosi się do góry, tworząc efekt "ciepłej głowy i zimnych stóp". Podłogówka działa inaczej – ciepło promieniuje z całej powierzchni podłogi, ogrzewając pomieszczenie równomiernie od dołu do góry. Dzięki temu unikamy nieprzyjemnego uczucia przeciągów i różnic temperatur. "Jak w niebie" – tak często opisują swoje odczucia użytkownicy podłogówki, którzy mogą cieszyć się przyjemnym ciepłem bez względu na to, gdzie znajdują się w pomieszczeniu.

Równomierny rozkład temperatury to nie tylko komfort, ale również zdrowie. Unikamy przegrzewania górnych partii pomieszczenia i przesuszenia powietrza, co jest częstym problemem przy tradycyjnym ogrzewaniu. Dzięki temu ogrzewanie podłogowe jest szczególnie polecane dla alergików i osób z problemami układu oddechowego. "Zdrowie jest najważniejsze" – inwestycja w podłogówkę to inwestycja w zdrowie i dobre samopoczucie całej rodziny.

Komfort cieplny to również swoboda aranżacji wnętrz. Brak grzejników na ścianach daje większe możliwości projektowe i pozwala na optymalne wykorzystanie przestrzeni. Możemy swobodnie ustawiać meble, nie martwiąc się o zasłanianie grzejników i ograniczanie przepływu ciepła. "Wolność Tomku w swoim domku" – podłogówka to wolność aranżacji i komfort w każdym calu.

Zdrowie pod kontrolą – korzyści dla alergików i nie tylko

Ogrzewanie podłogowe to sprzymierzeniec zdrowia, szczególnie dla osób cierpiących na alergie i choroby układu oddechowego. W przeciwieństwie do tradycyjnych grzejników, podłogówka nie powoduje intensywnego ruchu powietrza, co ogranicza unoszenie się kurzu i alergenów. "Czystość to zdrowie" – w przypadku podłogówki, to powiedzenie nabiera dosłownego znaczenia. Mniejsze pylenie to ulga dla alergików i astmatyków, którzy mogą oddychać czystszym i zdrowszym powietrzem.

Dodatkowo, niższa temperatura pracy ogrzewania podłogowego (w porównaniu do grzejników) sprzyja utrzymaniu odpowiedniej wilgotności powietrza. Unikamy przesuszenia śluzówek, co jest szczególnie ważne w sezonie grzewczym. "Lepiej zapobiegać niż leczyć" – utrzymanie optymalnej wilgotności powietrza to profilaktyka chorób układu oddechowego i wzmocnienie odporności organizmu.

Ogrzewanie podłogowe to również korzyści dla osób starszych i dzieci. Ciepła podłoga to idealne miejsce do zabawy dla najmłodszych, którzy mogą swobodnie bawić się na podłodze bez ryzyka przeziębienia. Dla osób starszych, ciepła podłoga to większy komfort i bezpieczeństwo, szczególnie w łazience i kuchni. "Dom to przystań" – podłogówka to przystań zdrowia i bezpieczeństwa dla całej rodziny.

Oszczędność energii i pieniędzy – czy to możliwe?

Wbrew pozorom, ogrzewanie podłogowe może być również oszczędne. Systemy podłogowe pracują na niższych temperaturach zasilania niż tradycyjne grzejniki. Dzięki temu, przy zastosowaniu nowoczesnych źródeł ciepła, takich jak pompy ciepła czy kotły kondensacyjne, możemy znacząco obniżyć koszty ogrzewania. "Pieniądze szczęścia nie dają, ale zakupy już tak" – oszczędności na ogrzewaniu to więcej pieniędzy na przyjemności i spełnianie marzeń.

Efektywność ogrzewania podłogowego wynika z równomiernego rozkładu ciepła i braku strat ciepła na ogrzewanie powietrza pod sufitem. Dodatkowo, podłogówka doskonale współpracuje z automatyką pogodową i systemami inteligentnego domu, co pozwala na precyzyjne sterowanie temperaturą i dalsze oszczędności. "Mądry wybór to podstawa" – wybierając ogrzewanie podłogowe, wybierasz oszczędność i komfort na lata.

Aby zobrazować potencjalne oszczędności, spójrzmy na przykładowe dane:

Wykres przedstawia szacunkowe roczne koszty ogrzewania domu o powierzchni 100 m² przy zastosowaniu ogrzewania podłogowego i grzejnikowego. Pamiętaj, że są to wartości orientacyjne, a rzeczywiste oszczędności mogą się różnić w zależności od wielu czynników. Jednak potencjał oszczędnościowy ogrzewania podłogowego jest niezaprzeczalny.

Ogrzewanie podłogowe to nie tylko komfort i ciepło, ale również zdrowie i oszczędności. Równomierny rozkład temperatury, mniejsze pylenie, optymalna wilgotność powietrza, swoboda aranżacji wnętrz, efektywność energetyczna – to tylko niektóre z zalet tego systemu. Choć koszt inwestycji w podłogówkę może być wyższy niż w przypadku tradycyjnego ogrzewania, to w dłuższej perspektywie może okazać się bardziej opłacalny i korzystny dla zdrowia. "Co zasiejesz, to zbierzesz" – inwestując w ogrzewanie podłogowe, siejesz ziarno komfortu, zdrowia i oszczędności, które będziesz zbierać przez długie lata.

Rodzaje ogrzewania podłogowego – wodne czy elektryczne? Które wybrać?

Decydując się na ogrzewanie podłogowe, stajemy przed kolejnym wyborem – system wodny czy elektryczny? Obie opcje mają swoje zalety i wady, a wybór optymalnego rozwiązania zależy od indywidualnych potrzeb, preferencji i możliwości technicznych budynku. "Co dwie głowy, to nie jedna" – warto dokładnie przeanalizować obie opcje, aby podjąć najlepszą decyzję. Przyjrzyjmy się zatem bliżej charakterystyce i różnicom między wodnym a elektrycznym ogrzewaniem podłogowym.

Wodne ogrzewanie podłogowe – klasyka i efektywność

Wodne ogrzewanie podłogowe to tradycyjne i najczęściej wybierane rozwiązanie. System opiera się na sieci rur zatopionych w warstwie podłogi, przez które przepływa ciepła woda. Źródłem ciepła może być kocioł gazowy, olejowy, na paliwo stałe, pompa ciepła lub kolektory słoneczne. "Stare, ale jare" – wodna podłogówka to sprawdzona technologia, która od lat cieszy się uznaniem użytkowników.

Główną zaletą wodnego ogrzewania podłogowego jest wysoka efektywność energetyczna i niskie koszty eksploatacji, szczególnie przy współpracy z nowoczesnymi źródłami ciepła, takimi jak pompy ciepła czy kotły kondensacyjne. System wodny charakteryzuje się również dużą bezwładnością cieplną, co oznacza, że powoli się nagrzewa i powoli stygnie. Dzięki temu utrzymuje stabilną temperaturę w pomieszczeniu i zapewnia wysoki komfort cieplny. "Cierpliwość popłaca" – wodna podłogówka wymaga nieco więcej czasu na rozruch, ale w zamian oferuje stabilne i komfortowe ciepło.

Wodne ogrzewanie podłogowe najlepiej sprawdza się w domach jednorodzinnych, szczególnie nowo budowanych, gdzie można zoptymalizować projekt instalacji i dostosować go do charakterystyki budynku. System wodny wymaga jednak starannego projektu i profesjonalnego wykonania. Błędy montażowe mogą skutkować problemami i kosztownymi naprawami. "Mierz siły na zamiary" – instalacja wodnej podłogówki to poważna inwestycja, która wymaga odpowiedniego przygotowania i wiedzy.

Elektryczne ogrzewanie podłogowe – szybkość i prostota montażu

Elektryczne ogrzewanie podłogowe to alternatywa dla systemów wodnych. W tym przypadku źródłem ciepła są maty lub kable grzewcze zatopione w warstwie podłogi, zasilane energią elektryczną. "Szybko, łatwo i przyjemnie" – elektryczna podłogówka charakteryzuje się prostotą montażu i szybkim czasem reakcji.

Główną zaletą elektrycznego ogrzewania podłogowego jest łatwość i szybkość montażu, szczególnie w istniejących budynkach, gdzie nie ma konieczności kucia w podłogach i prowadzenia rur. Maty grzewcze są cienkie i elastyczne, co pozwala na ich instalację nawet w pomieszczeniach o niskim stropie. Elektryczna podłogówka szybko się nagrzewa i pozwala na precyzyjne sterowanie temperaturą w każdym pomieszczeniu oddzielnie. "Chwila moment" – elektryczna podłogówka to szybkie i efektywne rozwiązanie, idealne do dogrzewania pomieszczeń lub ogrzewania mniejszych powierzchni.

Wadą elektrycznego ogrzewania podłogowego są wyższe koszty eksploatacji, wynikające z cen energii elektrycznej. System elektryczny jest mniej efektywny energetycznie niż wodny, szczególnie przy ogrzewaniu dużych powierzchni. Elektryczna podłogówka najlepiej sprawdza się w łazienkach, kuchniach, przedpokojach i innych pomieszczeniach, gdzie ogrzewanie jest potrzebne tylko przez krótki czas lub jako uzupełnienie głównego systemu grzewczego. "Nie wszystko złoto, co się świeci" – elektryczna podłogówka to wygodne rozwiązanie, ale warto wziąć pod uwagę wyższe koszty eksploatacji.

Aby lepiej zobrazować różnice między wodnym a elektrycznym ogrzewaniem podłogowym, spójrzmy na poniższe porównanie:

Kryterium Wodne ogrzewanie podłogowe Elektryczne ogrzewanie podłogowe
Koszt inwestycji Wyższy Niższy
Koszty eksploatacji Niższe (przy współpracy z pompą ciepła lub kotłem kondensacyjnym) Wyższe (zależne od cen energii elektrycznej)
Efektywność energetyczna Wyższa Niższa
Czas nagrzewania Dłuższy (bezwładność cieplna) Krótszy (szybka reakcja)
Montaż Bardziej skomplikowany, wymaga profesjonalnego wykonania Prostszy, możliwość samodzielnego montażu
Zastosowanie Domy jednorodzinne, duże powierzchnie, ogrzewanie podstawowe Łazienki, kuchnie, małe powierzchnie, dogrzewanie
Współpraca z OZE Bardzo dobra (pompy ciepła, kolektory słoneczne) Dobra (panele fotowoltaiczne)

Wybór należy do Ciebie – co jest ważniejsze?

Wybór między wodnym a elektrycznym ogrzewaniem podłogowym to kwestia indywidualna. Nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania, które sprawdzi się w każdym przypadku. Przed podjęciem decyzji warto odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań:

  • Jaką powierzchnię chcemy ogrzewać?
  • Czy jest to nowy budynek, czy modernizacja istniejącego?
  • Jakie są nasze preferencje dotyczące komfortu i szybkości nagrzewania?
  • Jakim budżetem dysponujemy na inwestycję i koszty eksploatacji?
  • Czy zależy nam na ekologii i współpracy z odnawialnymi źródłami energii?

Odpowiedzi na te pytania pomogą Ci dokonać świadomego wyboru i wybrać system ogrzewania podłogowego, który najlepiej spełni Twoje oczekiwania. Pamiętaj, że "mądrość to potęga" – im więcej wiesz o różnych rodzajach podłogówki, tym lepszą decyzję podejmiesz. W razie wątpliwości, skonsultuj się z doświadczonym projektantem lub instalatorem, który pomoże Ci wybrać optymalne rozwiązanie dla Twojego domu. Niezależnie od wyboru, ogrzewanie podłogowe to inwestycja w komfort, zdrowie i wartość Twojej nieruchomości.