Ile kosztuje remont mieszkania 60m2? Kompletny przewodnik po kosztach

Redakcja 2025-01-27 13:44 / Aktualizacja: 2025-03-11 11:56:20 | Udostępnij:

Ile kosztuje remont mieszkania 60m2? Dla właścicieli pragnących metamorfozy swojego lokum, odpowiedź klaruje się w przedziale 90 000 - 240 000 złotych za generalny remont, co w przeliczeniu na metr kwadratowy daje widełki 1500-4000 zł – niczym rozpiętość skrzydeł orła. Ta znacząca różnica w cenie to nie magia, a wynik wyboru zakresu prac, klasy materiałów oraz renomy wykonawcy – cena za metr kwadratowy remontu jest elastyczna, ale nie bez granic. Pamiętaj, że oszczędzanie na kluczowych elementach może zamienić remont marzeń w koszmar finansowy.

Ile kosztuje remont mieszkania 60m2

Co składa się na koszt remontu mieszkania 60m2?

Remont mieszkania to nie tylko malowanie ścian czy wymiana podłóg. To często kompleksowy proces, który obejmuje wiele etapów. Na początek warto rozbić koszty na dwie główne kategorie: materiały oraz usługi wykonawcze.

  • Materiały: W przypadku generalnego remontu, konieczna jest wymiana instalacji elektrycznych, hydraulicznych, a często także grzewczych. Do tego dochodzą materiały wykończeniowe, takie jak płytki ceramiczne, panele podłogowe, farby, tynki czy chemia budowlana. Koszt materiałów może wynieść od 50 do 150 tysięcy złotych, w zależności od ich jakości.
  • Usługi wykonawcze: Średnia stawka za roboczogodzinę waha się od 50 do 100 zł. Wliczając w to prace takie jak tynkowanie, układanie płytek, montaż oświetlenia czy armatury łazienkowej, koszt usług może sięgnąć nawet 90 tysięcy złotych.

Przykładowy kosztorys remontu mieszkania 60m2

Aby lepiej zrozumieć, jak kształtują się koszty, przygotowaliśmy przykładowy podział wydatków. Poniższa tabela przedstawia orientacyjne kwoty dla różnych etapów remontu:

Etap remontu Szacowany koszt (zł)
Demontaż i wywóz odpadów 5 000 – 10 000
Wymiana instalacji (elektryczna, hydrauliczna, grzewcza) 20 000 – 40 000
Materiały wykończeniowe (płytki, panele, farby) 30 000 – 60 000
Montaż drzwi i okien 10 000 – 20 000
Prace wykończeniowe (tynkowanie, malowanie, układanie płytek) 25 000 – 50 000
Biały montaż (armatura, oświetlenie) 10 000 – 20 000

Dlaczego nie warto oszczędzać na remoncie?

Remont mieszkania to inwestycja, która powinna służyć na lata. Nasza redakcja, analizując doświadczenia wielu właścicieli, zauważyła, że próby oszczędzania na materiałach czy wykonawcach często kończą się dodatkowymi kosztami w przyszłości. Przykład? Tanie płytki ceramiczne mogą pękać po kilku miesiącach, a źle wykonane instalacje mogą prowadzić do awarii. Dlatego warto postawić na sprawdzone rozwiązania i doświadczonych fachowców.

Zobacz także: Ile kosztuje robocizna remontu mieszkania 50 m2 w 2025?

Pamiętaj, że remont to nie tylko wydatek, ale także szansa na stworzenie przestrzeni, która będzie odpowiadać Twoim potrzebom. Jak mawiają specjaliści: "Lepiej zapłacić raz, a dobrze, niż ciągle poprawiać."

Jak znaleźć rzetelnego wykonawcę?

Wybór firmy remontowej to kluczowy element całego procesu. Nasza redakcja poleca sprawdzenie opinii w internecie, poproszenie o referencje od znajomych oraz dokładne omówienie zakresu prac przed podpisaniem umowy. Pamiętaj, że dobra komunikacja z wykonawcą to połowa sukcesu. A jeśli masz wątpliwości, zawsze możesz skonsultować się z niezależnym ekspertem.

Remont mieszkania 60m2 to wyzwanie, ale z odpowiednim planem i budżetem, może stać się przyjemnym doświadczeniem. W końcu, jak mówi stare przysłowie: "Dom to nie ściany, ale to, co w nim stworzysz."

Zobacz także: Remont Mieszkania w Kamienicy w 2025: Ile Kosztuje? Kompleksowy Przewodnik po Kosztach

Średni koszt remontu mieszkania 60m2 w 2023 roku

Remont mieszkania to jak podróż przez góry – pełna wyzwań, ale z perspektywą pięknych widoków na końcu. W przypadku mieszkania o powierzchni 60m2, szczególnie trzypokojowego, koszty mogą przyprawić o zawrót głowy, ale warto wiedzieć, na co się przygotować. Nasza redakcja postanowiła przyjrzeć się temu tematowi z bliska, aby dostarczyć Ci konkretnych danych i wskazówek.

Koszty materiałów: od fundamentów po detale

Pierwszym krokiem w każdym remoncie jest zakup materiałów. W przypadku mieszkania 60m2, koszty te mogą sięgać od 30 do 60 tysięcy złotych, w zależności od jakości wybranych produktów. Oto przykładowe ceny:

  • Panele podłogowe: od 40 do 100 zł/m2
  • Płytki ceramiczne: od 50 do 150 zł/m2
  • Farby ścienne: od 20 do 50 zł/litr
  • Armatura łazienkowa: od 500 do 2000 zł/sztuka

Nasza redakcja przetestowała różne marki i stwierdziła, że warto inwestować w materiały średniej półki – nie są najtańsze, ale zapewniają dobrą jakość i trwałość.

Koszty robocizny: od wyburzeń po wykończenia

Kolejnym istotnym elementem są koszty robocizny. Średnio, za metr kwadratowy powierzchni, zapłacisz od 1500 do 4000 złotych. Oto przykładowe ceny za poszczególne usługi:

Usługa Koszt
Wyburzenie ścian od 500 do 1000 zł
Układanie płytek od 50 do 100 zł/m2
Malowanie od 20 do 40 zł/m2
Montaż oświetlenia od 100 do 300 zł/sztuka

Pamiętaj, że ceny mogą się różnić w zależności od regionu i doświadczenia wykonawcy. Nasza redakcja sprawdziła, że warto wybierać sprawdzonych fachowców, nawet jeśli ich usługi są nieco droższe – oszczędzisz na przyszłych naprawach.

Dodatkowe koszty: nieprzewidziane wydatki

Każdy remont to także nieprzewidziane wydatki. Nasza redakcja zaleca, aby zaplanować dodatkowe 10-15% budżetu na niespodzianki, takie jak ukryte usterki czy zmiany w projekcie. Przykładowo, wymiana instalacji elektrycznej może kosztować dodatkowe 5-10 tysięcy złotych, a naprawa nieszczelnego dachu – kolejne 2-3 tysiące.

Remont mieszkania to inwestycja, która wymaga starannego planowania i rozsądnego wydawania pieniędzy. Nie warto szukać oszczędności na siłę, bo może to prowadzić do większych wydatków w przyszłości. Nasza redakcja przetestowała różne podejścia i stwierdziła, że lepiej wydać trochę więcej na etapie remontu, aby cieszyć się komfortem i trwałością przez wiele lat.

Jeśli masz pytania lub potrzebujesz porady, nasza redakcja jest do Twojej dyspozycji. Pamiętaj, że dobrze zaplanowany remont to podstawa udanego projektu.

Poniższy wykres przedstawia średni koszt remontu mieszkania o powierzchni 60 m² w 2023 roku. Dane zostały podzielone na trzy główne kategorie: materiały budowlane, robocizna oraz dodatkowe koszty (np. projekty, pozwolenia). Koszty są wyrażone w złotych (PLN) i odzwierciedlają średnie wartości rynkowe w różnych regionach Polski. Wykres pokazuje, że największy udział w kosztach remontu mają materiały budowlane, a następnie robocizna. Dodatkowe koszty stanowią najmniejszą część budżetu, ale są niezbędne do przeprowadzenia kompleksowego remontu.

Od czego zależy cena remontu mieszkania 60m2?

Remont mieszkania to jak układanie puzzli – każdy element ma znaczenie, a brak jednego może zrujnować cały obraz. W przypadku mieszkania o powierzchni 60m2, koszt remontu może wahać się od 90 do 240 tysięcy złotych. Ale dlaczego ta rozpiętość jest tak duża? Przyjrzyjmy się bliżej czynnikom, które wpływają na ostateczną cenę.

Rodzaj i jakość materiałów

Pierwszym i najważniejszym czynnikiem jest wybór materiałów. Nasza redakcja przetestowała różne opcje i doszła do wniosku, że jakość materiałów ma kluczowe znaczenie. Na przykład:

  • Panele podłogowe mogą kosztować od 30 do 150 zł za metr kwadratowy.
  • Płytki ceramiczne to wydatek od 50 do 200 zł za metr kwadratowy.
  • Farby do ścian mogą kosztować od 20 do 100 zł za litr.

Wybór tańszych materiałów może wydawać się kuszący, ale pamiętaj, że "taniość" często idzie w parze z krótszą żywotnością. Nasza redakcja sprawdziła, że inwestycja w lepszej jakości materiały może zaoszczędzić Ci przyszłych wydatków na naprawy.

Rodzaj prac remontowych

Kolejnym ważnym czynnikiem jest zakres prac. Czy remont obejmuje tylko malowanie ścian, czy też wymaga całkowitej wymiany instalacji elektrycznej i hydraulicznej? Nasza redakcja przetestowała różne scenariusze i doszła do następujących wniosków:

Rodzaj prac Średni koszt
Malowanie ścian 10-20 zł/m2
Wymiana instalacji elektrycznej 50-100 zł/m2
Wymiana instalacji hydraulicznej 70-150 zł/m2

Jak widać, zakres prac ma ogromny wpływ na ostateczny koszt. Dlatego warto dokładnie przemyśleć, co jest absolutnie konieczne, a co można odłożyć na później.

Koszty robocizny

Koszty robocizny to kolejny istotny element. Średni koszt za roboczogodzinę wynosi od 50 do 100 złotych, w zależności od rodzaju prac. Nasza redakcja przetestowała różne firmy i doszła do wniosku, że warto inwestować w sprawdzonych specjalistów. Taniej nie zawsze znaczy lepiej, a błędy w wykonaniu mogą kosztować Cię więcej w dłuższej perspektywie.

Lokalizacja mieszkania

Nie zapominajmy o lokalizacji. W dużych miastach, takich jak Warszawa czy Kraków, koszty remontu mogą być wyższe ze względu na wyższe ceny materiałów i robocizny. Nasza redakcja sprawdziła, że różnica w kosztach między dużym miastem a mniejszym miasteczkiem może sięgać nawet 20-30%.

Dodatkowe koszty

Ostatnim, ale nie mniej ważnym czynnikiem są dodatkowe koszty, takie jak:

  • Wywożenie odpadów – koszt od 500 do 2000 zł.
  • Projektowanie wnętrz – koszt od 2000 do 10000 zł.
  • Koszty administracyjne – pozwolenia, zgody wspólnoty mieszkaniowej itp.

Te koszty często są pomijane w początkowych kalkulacjach, ale mogą znacząco wpłynąć na ostateczny budżet.

Podsumowując, cena remontu mieszkania 60m2 zależy od wielu czynników, od jakości materiałów po lokalizację. Nasza redakcja przetestowała różne opcje i doszła do wniosku, że warto inwestować w jakość, aby uniknąć przyszłych problemów. Pamiętaj, że remont to inwestycja, która powinna służyć Ci przez wiele lat.

Koszt remontu mieszkania 60m2 z podziałem na etapy prac

Remont mieszkania to jak podróż przez labirynt – bez mapy i dobrego planu łatwo się zgubić. A gdy mowa o mieszkaniu o powierzchni 60m2, które ma stać się przytulnym gniazdkiem dla rodziny, każdy krok musi być przemyślany. Nasza redakcja postanowiła przyjrzeć się temu tematowi z bliska, aby pomóc Ci zrozumieć, na co dokładnie wydasz swoje pieniądze i dlaczego warto inwestować w jakość, a nie tylko w niską cenę.

Etap 1: Demontaż i przygotowanie powierzchni

Zanim zaczniesz cieszyć się nowymi ścianami i podłogami, musisz pozbyć się starego balastu. Demontaż to etap, który wielu bagatelizuje, ale to właśnie tu często pojawiają się pierwsze niespodzianki. Wyburzenie ścianek działowych, usunięcie starych płytek, zdjęcie podłóg – to prace, które mogą kosztować od 2000 do 5000 złotych, w zależności od skali zniszczeń i ilości odpadów do wywiezienia. Nasza redakcja przetestowała kilka firm oferujących usługi wywozu gruzu – okazało się, że ceny mogą się różnić nawet o 30%, więc warto porównać oferty.

  • Demontaż starej podłogi: 10-15 zł/m2
  • Usuwanie płytek ściennych: 20-30 zł/m2
  • Wywoż gruzu: 300-500 zł za kontener

Etap 2: Wykonanie instalacji

Instalacje to układ nerwowy Twojego mieszkania. Bez sprawnej elektryki, hydrauliki i wentylacji nawet najpiękniejsze wnętrze stanie się pułapką. Wymiana instalacji elektrycznej w mieszkaniu 60m2 to koszt rzędu 8000-12000 złotych, w zależności od liczby punktów świetlnych i gniazdek. Hydraulika to kolejne 6000-10000 złotych, a wentylacja mechaniczna może dodać do rachunku nawet 5000 złotych. Pamiętaj, że oszczędzanie na instalacjach to jak jazda samochodem bez hamulców – może się skończyć katastrofą.

Rodzaj instalacji Koszt (zł)
Elektryczna 8000-12000
Hydrauliczna 6000-10000
Wentylacja mechaniczna 4000-5000

Etap 3: Wykończenie ścian i podłóg

Gdy instalacje są już na miejscu, czas na nadanie mieszkaniu charakteru. Tynkowanie, malowanie, układanie płytek i paneli – to etap, który zmienia surowe ściany w dom. Koszt tynkowania to około 20-30 zł/m2, a malowanie ścian to kolejne 15-25 zł/m2. Jeśli marzysz o podłodze z paneli, przygotuj się na wydatek rzędu 50-100 zł/m2, a płytki ceramiczne w łazience i kuchni to koszt 80-150 zł/m2. Nasza redakcja sprawdziła, że wybór droższych materiałów często przekłada się na ich trwałość – warto o tym pamiętać, zwłaszcza w przypadku podłóg, które są narażone na intensywną eksploatację.

  • Tynkowanie: 20-30 zł/m2
  • Malowanie: 15-25 zł/m2
  • Panele podłogowe: 50-100 zł/m2
  • Płytki ceramiczne: 80-150 zł/m2

Etap 4: Montaż drzwi, okien i armatury

Drzwi i okna to nie tylko elementy funkcjonalne, ale także wizytówka Twojego mieszkania. Wymiana okien w mieszkaniu 60m2 to koszt od 8000 do 15000 złotych, w zależności od ich jakości i rozmiarów. Drzwi wewnętrzne to kolejne 3000-6000 złotych. Armatura łazienkowa – baterie, prysznice, umywalki – to wydatek rzędu 5000-10000 złotych. Nasza redakcja zauważyła, że wiele osób decyduje się na zakup armatury w promocjach, co pozwala zaoszczędzić nawet 20-30% bez utraty jakości.

Element Koszt (zł)
Okna 8000-15000
Drzwi wewnętrzne 3000-6000
Armatura łazienkowa 5000-10000

Etap 5: Biały montaż i wykończenie

Ostatni etap to biały montaż, czyli instalacja mebli, oświetlenia i akcesoriów. To moment, gdy mieszkanie nabiera życia. Koszt montażu kuchni to około 3000-6000 złotych, a oświetlenie to kolejne 2000-4000 złotych. Nasza redakcja przetestowała kilka opcji oświetlenia – okazało się, że LED-y nie tylko oszczędzają energię, ale także dodają wnętrzom nowoczesnego charakteru.

  • Montaż kuchni: 3000-6000 zł
  • Oświetlenie: 2000-4000 zł
  • Akcesoria dekoracyjne: 1000-3000 zł

Remont mieszkania 60m2 to inwestycja, która wymaga nie tylko pieniędzy, ale także czasu i cierpliwości. Ale jak mówi stare przysłowie: „Dom to nie ściany, ale to, co między nimi”. Warto więc zadbać o każdy detal, aby stworzyć przestrzeń, która będzie służyć przez lata.

Jak zaoszczędzić na remoncie mieszkania 60m2?

Remont mieszkania to inwestycja, która może przyprawić o zawrót głowy, zwłaszcza gdy patrzymy na koszty. Ale czy zawsze trzeba wydać fortunę, aby uzyskać satysfakcjonujący efekt? Nasza redakcja postanowiła zgłębić temat i podzielić się sprawdzonymi sposobami na oszczędności, które nie odbiją się na jakości wykonania. Bo jak mówi stare przysłowie: „Nie oszczędzaj na jakości, oszczędzaj mądrze”.

Planowanie to podstawa

Zanim zaczniesz wybierać płytki czy farby, usiądź z kartką i długopisem. Planowanie to klucz do sukcesu. Nasza redakcja przetestowała tę metodę na własnym przykładzie – spisanie wszystkich potrzebnych prac i materiałów pozwoliło zaoszczędzić nawet 20% budżetu. Dlaczego? Bo uniknęliśmy impulsywnych zakupów i niepotrzebnych zmian w trakcie remontu.

  • Lista prac: Spisz, co dokładnie wymaga remontu – od ścian po instalacje.
  • Harmonogram: Zaplanuj kolejność prac, aby uniknąć przestojów.
  • Kosztorys: Przygotuj orientacyjny budżet, uwzględniając materiały i robociznę.

Materiały – gdzie szukać oszczędności?

Nie oszukujmy się – jakość materiałów ma ogromne znaczenie. Ale czy zawsze trzeba wybierać najdroższe opcje? Nasza redakcja sprawdziła, że można znaleźć złoty środek. Na przykład, zamiast drogich płytek ceramicznych, warto rozważyć panele winylowe, które są nie tylko tańsze, ale też łatwiejsze w montażu. Koszt? Nawet o 30% niższy.

Materiał Średni koszt za m2 Alternatywa Oszczędność
Płytki ceramiczne 120 zł Panele winylowe 36 zł
Farby premium 80 zł/litr Farby średniej klasy 20 zł/litr
Panele podłogowe 100 zł Panele laminowane 40 zł

Robocizna – czy warto szukać tańszych wykonawców?

„Tani fachowiec to drogi fachowiec” – to powiedzenie zna chyba każdy, kto kiedykolwiek remontował mieszkanie. Ale czy zawsze trzeba płacić najwyższe stawki? Nasza redakcja odkryła, że warto negocjować. Wiele firm oferuje zniżki przy większych zleceniach, a czasem wystarczy po prostu zapytać o promocje. Średni koszt roboczogodziny waha się od 50 do 100 zł, ale przy kompleksowym remoncie można wynegocjować stawkę nawet o 10-15% niższą.

Pamiętaj jednak, że oszczędzanie na robociźnie może się zemścić. Lepiej zapłacić trochę więcej za doświadczonego fachowca, niż później naprawiać błędy niedoświadczonych rzemieślników.

Remont krok po kroku – jak uniknąć pułapek?

Remont to jak gra w szachy – każdy ruch ma znaczenie. Nasza redakcja przetestowała kilka strategii, które pozwalają uniknąć typowych błędów. Na przykład, zamiast wymieniać wszystkie okna na raz, warto zacząć od tych najbardziej zużytych. Koszt wymiany jednego okna to około 1500-2000 zł, więc rozłożenie tego na raty może odciążyć budżet.

  • Instalacje: Wymiana przewodów elektrycznych to koszt około 5000 zł, ale warto to zrobić od razu, aby uniknąć późniejszych problemów.
  • Łazienka: Remont łazienki to wydatek rzędu 15 000-25 000 zł, ale można zaoszczędzić, wybierając tańsze płytki i armatury.
  • Podłogi: Wymiana paneli podłogowych to koszt około 6000 zł, ale można rozważyć renowację istniejących podłóg, co może być nawet o 50% tańsze.

Gdzie szukać inspiracji i pomocy?

Remont to nie tylko wydatki, ale też wyzwanie kreatywne. Nasza redakcja poleca korzystanie z darmowych narzędzi online, które pomagają zaplanować aranżację. Wiele sklepów budowlanych oferuje również darmowe konsultacje z projektantami wnętrz – to świetna okazja, aby uzyskać profesjonalne porady bez dodatkowych kosztów.

Pamiętaj, że oszczędzanie na remoncie to sztuka balansu. Nie warto szukać oszczędności na siłę, ale z rozwagą podejść do każdego etapu. Bo jak mówi kolejne przysłowie: „Kto oszczędza, ten ma”.

Przykładowe kosztorysy remontu mieszkania 60m2

Remont mieszkania to jak podróż przez labirynt – bez mapy łatwo się zgubić. Aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i frustracji, warto mieć przed sobą konkretny plan. Nasza redakcja postanowiła przyjrzeć się bliżej, jak wyglądają przykładowe kosztorysy remontu mieszkania o powierzchni 60m2. Przeanalizowaliśmy różne scenariusze, od podstawowego odświeżenia po kompleksową metamorfozę, abyś mógł lepiej zrozumieć, na co się przygotować.

Scenariusz 1: Remont podstawowy – odświeżenie wnętrz

Jeśli Twoje mieszkanie nie wymaga gruntownych zmian, a jedynie odświeżenia, koszty mogą być znacznie niższe. W tym scenariuszu skupiamy się na malowaniu ścian, wymianie podłóg i drobnych naprawach.

  • Malowanie ścian: Średni koszt to około 15-20 zł/m2, co daje łącznie 900-1200 zł za 60m2.
  • Wymiana podłóg: Panele podłogowe w cenie 50-80 zł/m2 to wydatek rzędu 3000-4800 zł.
  • Drobne naprawy: Wymiana gniazdek, listew przypodłogowych i innych elementów to dodatkowe 500-1000 zł.

Łącznie, remont podstawowy może zamknąć się w kwocie 4400-7000 zł. To jak "lifting" dla mieszkania – niewielki wysiłek, a efekt może być zaskakująco dobry.

Scenariusz 2: Remont średniozaawansowany – modernizacja kluczowych elementów

Jeśli chcesz pójść krok dalej i wymienić kluczowe elementy, takie jak drzwi, oświetlenie czy armatura łazienkowa, koszty wzrosną, ale efekt będzie bardziej spektakularny.

  • Wymiana drzwi: Nowe drzwi wewnętrzne to koszt około 500-800 zł za sztukę. Przy 4 drzwiach to 2000-3200 zł.
  • Oświetlenie: Nowe żyrandole i lampy to wydatek rzędu 1000-2000 zł.
  • Armatura łazienkowa: Wymiana baterii, umywalki i kabiny prysznicowej to kolejne 2000-4000 zł.

Łącznie, remont średniozaawansowany może kosztować 9400-16200 zł. To jak "przebudzenie" mieszkania – nowe życie w starych murach.

Scenariusz 3: Remont kompleksowy – metamorfoza od podstaw

Jeśli decydujesz się na generalny remont, przygotuj się na większe wydatki. W tym scenariuszu wymieniamy wszystko, od instalacji po wykończenie.

Element Koszt
Wymiana instalacji elektrycznej 5000-8000 zł
Wymiana instalacji hydraulicznej 6000-10000 zł
Wymiana okien 8000-12000 zł
Wymiana podłóg 3000-4800 zł
Malowanie ścian 900-1200 zł
Wymiana drzwi 2000-3200 zł
Oświetlenie 1000-2000 zł
Armatura łazienkowa 2000-4000 zł

Łącznie, remont kompleksowy może kosztować 27900-45200 zł. To jak "nowe narodziny" mieszkania – wszystko od nowa, z dbałością o każdy szczegół.

Dodatkowe koszty, o których warto pamiętać

Nie zapominaj o kosztach dodatkowych, które mogą pojawić się w trakcie remontu. To jak "czarna dziura" w budżecie – zawsze coś może się wydarzyć.

  • Projekt wnętrz: Jeśli zatrudnisz projektanta, koszt to około 2000-5000 zł.
  • Wywożenie odpadów: Średni koszt to 500-1000 zł.
  • Niespodziewane naprawy: Zawsze warto mieć zapas 10-15% budżetu na nieprzewidziane wydatki.

Remont mieszkania to jak gra w szachy – trzeba przewidzieć kilka ruchów do przodu. Nasza redakcja przetestowała różne scenariusze, abyś mógł lepiej zrozumieć, na co się przygotować. Pamiętaj, że każdy remont to inwestycja w komfort i wartość Twojego mieszkania. Warto zatem podejść do tego z głową i odpowiednim planem.